ตระกูล เฉิน 陈 / 陳 (แซ่ตั้ง)

ซิ้นเฉิน 陈 (ภาษาจีนกลาง หรือแซ่ตั่ง) เป็นหนึ่งในห้า ของตระกูลที่มีประชากรมากที่สุดในโลก

ว่ากันว่า เมื่อก่อนคริสตกาล 1043 ปี ในสมัยโจวอู่อ๋อง (周武王) กษัตริย์ในแคว้นโจวตะวันตก （西周） ได้ค้นหาทายาทของกษัตริย์ ซุ่นตี้ (舜帝） ของราชวงซาง （商） ได้ล่มสลายไปแล้ว อู่อ๋องจึงได้ยกลูก สาวให้แต่งงานกับกุยหม่าน (妫满) ซึ่งเป็นทายาทสืบสกุลของซุ่นดี้ และแต่งตั้งให้เป็นขุนนางปกครองเมืองเฉิน เพื่อให้ดูแลสุสานของซุ่นดี้ (เมืองเฉินปัจจุบันคืออำเภอฮว่ยหยัง(淮阳) ในมณฑลเหอหนาน)

เมื่อกุยหม่านเสียชีวิต ได้รับพระราชทานนามว่า เฉินหูกง (陈胡公) อันเป็นต้นกำเนิดของตระกูลเฉิน โดยทายาทรุ่นหลังของเขาต่างใช้เป็นแซ่ของตน และถือเป็นต้นกำเนิดของตระกูลที่ถูกต้อง

ต้นกำเนิดตระกูลเฉิน มีที่มาอีกสองสาย

• สายหนึ่งมาจากสมัยแคว้นเว่ยเหนือ
  (北魏）ยุคสามก๊ก ที่มากจากคนแซ่อื่นเปลี่ยนแซ่เป็นแซ่เฉิน
• ส่วนอีกสายหนึ่งมาจากประเทศอันหนาน (ปัจจุบันคือเวียดนาม)
  โดยกษัตริย์ของอันหนาน แซ่เฉิน จึงมีทายาทแซ่เฉินสืบต่อมา

บุคคลสำคัญในตระกูลเฉินในยุคโบราณคือ

• เฉินคั่ง (陈亢) เป็นลูกศิษย์ของขงจื๋อ อยู่แคว้นเฉิน (陈国) ในยุคชุนชิว
• เฉินเซิ่น (陈胜) ผู้นำชาวนาที่ลุกขึ้นมาล้มล้างราชวงศ์ ในปลายยุคราชวงศ์ฉิน
• เฉินผิง 陈平 เป็น ขุนนางที่ปรึกษาในสมัยซีฮั่น 西汉
• เฉินโซ่ว 陈寿 เป็นนักประวัติศาสตร์ในยุคจิ้น 晋代
• เฉินป้าเซียน 陈霸先 ผู้ก่อตั้งราชวงศ์เฉิน เป็นเฉินอู่ดี้ （陈武帝） ในราชวงศ์หนัน 南朝
• เฉินจื่ออัง 陈子昂 เป็นนักกวีเอกในราชวงศ์ถัง
• เฉินเลี่ยง 陈亮 เป็นนักคิดนักเขียน ในราชวงศ์ซ่ง
• เฉินจื่อหลง 陈子龙 เป็นนักกลอนผู้รักชาติ ในราชวงศ์หมิง
• Vanessa Mae （陈美） เป็นศิลปิน นักไวโอลินระดับโลก

ชาวจีนที่เข้ามาอยู่ผืนแผ่นดินไทยครั้งแรกตั้งแต่เมื่อไรนั้น ยังไม่แน่ชัด แต่คาดว่าน่าจะอยู่ในสมัยราชวงศ์ซ่ง （宋 – ค.ศ. 980-1276) จากหลักฐานที่ปรากฏในหนังสือ “ประวัติศาสตร์ซ่ง 宋史” ได้บันทึกไว้ว่า เมื่อแคว้นซ่งใต้ล่มสลายนั้น เฉินหยีจง （陈宜中）ซึ่งเป็นชาวหย่งเจีย(永嘉） มณฑลเจ้อเจียง （浙江） ซึ่งเป็นขุนนางฝ่ายซ้ายในราชสำนัก เมื่อแคว้นอ้าวใต้ (南澳) พ่ายแพ้ เฉินหยีจงได้รับคำบัญชาให้ไปปกครองเมืองจานเฉิน （占城 อยู่ในประเทศเวียดนามในปัจจุบัน） จนถึงราชหยวนปีที่ 19 (ค.ศ. 1282) เมืองดังกล่าวได้ถูกกองกำลังของหยวนเข้ายึดครอง เฉินหยีจง จึงหนีมาอยู่เสียน (หรือเสียมก๊ก – หมายถึงไทยในสมัยนั้น)และได้จบชีวิตที่นี่ในภายหลัง

การหนีมาอยู่เมืองไทยของเฉินหยีจงไม่ใช่หนีมาแบบไม่รู้เกี่ยวกับเมืองไทยอะไรเลย เนื่องจากครั้งที่เขาไปอยู่เมืองจานเฉินนั้น เขาได้รู้จักพ่อค้าชาวเจ้อเจียงคนหนึ่งซึ่งล่องเรือค้าขายบนเส้นทางหมิงโจว (明州) (ปัจจุบันคือเมืองหนิงปัว 宁波）-ราชบุรี (ในปรวัติศาสตร์บันทึกเป็นภาษาจีนว่า เมืองเจินลีฟู่–真里富） ซึ่งเป็นเส้นทางค้าขายที่ใช้มาตั้งแต่ปี 1165

โดยคนจีนในยุคนั้นเรียกประเทศที่พวกเขาไม่คุ้นเคยว่า 浔番 หรือสุพรรณ ดังนั้นในปี 1282 เฉินหยีจงจึงนำไพร่พลอีกจำนวนหนึ่งมุ่งหน้าสู่ “สุพรรณ” แล้วใช้ชีวิตในบั้นปลายที่นี่

ตระกูลเฉิน หรือตระกูลตั้งในประเทศไทยที่เป็นที่รู้จัก เช่น รัตกูล โภภณพาณิชย์ เกยุราพันธ์ ชุนหะวัณ วสุรัตน์ ตั้งมติธรรม ด่านไพบูลย์ ตันติวิท