ขอถามความรู้ในงานศพชาวฮากกา

ผมเป้นคนไหหนำนะครับ ไม่ใช่จีนแคะ แต่ผมใช้ชีวิตอยู่กับผู้อาวุโสที่เป็นชาวแคะมาพอสมควร ขอแชร์ความรู้ที่ได้มาดังนี้นะครับ

1. ผ้าห่มแดง 
การนำเอาผ้าห่มมาคลุมโลงศพเพื่อป้องกันฝุ่นนั้น ก็เป็นสาเหตุหนึ่ง เนื่องจากสมัยโบราณต้องเก็บศพไว้ในโกดังเป็นแรมปี เพื่อหาฤกษ์ยามในการฝังศพ บางศพอาจจะหลายปี แต่ทำไมต้องผ้าห่มแดง ผ้าห่มแดงที่เป็นผืนสี่เหลี่ยมนั้น สีแดง หมายถึงความเป้นมงคล ผ้าสี่เหลี่ยม หมายถึง ความเจริญทั้งสี่ทิศ มีคติความเชื่อว่าเมื่อห่มผ้าโลงศพด้วยห้าห่มแดง  จะนำความเจริญรุ่งเรืองมาสู่ลูกหลาน เมื่อฝังศพแล้วให้ลูกชายคนโตเก็บผ้าห่มไว้ จะเอาไปห่มหรือเก็บก็แล้วแต่ ถือว่าลูกชายคนโตคือหัวหน้าครอบครัว และเป็นผู้สืบสกุลคนต่อไป

2. การนำเสื้อผู้ตายมาแขวนไว้ที่โคม หรือไม่ไผ่ และเขียนชื่อ-แซ่ ผู้ตาย  เป็นเสมือนโคมสถิตย์วิญญาณ  หรือการเชิญดวงวิญญาณของผู้จายมาอยู่ในโคม หรือเสื้อผ้าของผู้ตาย  เพื่อมารับส่วนบุญส่วนกุศล หรือการประกอบพิะีกงเต๊ก และพิธีเซ่นไหว้ต่างๆ

3.  ฉากสีน้ำเงิน คนจีนเราเรียกว่าเตี๊ยง หรือปลำตั้งเครื่องเซ่นไหว้ ซึ่งจะมีอยู่ 2 สีที่เคยเห็น คือน้ำเงินกับแดงถ้าเป็นงานทั่วไปที่ผู้ตายอายุไม่ถึงหรือไม่เกิน 90 ปี ก็ใช้สีน้ำเงิน แต่ถ้าเกิน 90 ไปแล้วจะใช้เตี๊ยงสีแดง เนื่องจากชาวจีนเราเชื่อว่าท่านเกิดใหม่แล้ว เป็นผู้ที่มีอายุยืน ข้ามพ้นจากความตายไปแล้ว ลูกหลานและผู้ที่มาร่วมงานก็จะใส่เสื้อผ้าสีชมพูหรือแดง แทนการแต่งกายไว้ทุก ส่วนสาเหตุของการใช้สีน้พเงิน เนื่องจากธรรมเนียมจีนถือว่าสีแดงเป้นสีมงคล งานมงคลต่างๆ จะเน้นสีแดง ส่วนสีขาวคือสีแห่งการทุกโศกและการไว่ทุกข์  สีน้ำเงินเป็นสีแห่งงานอวมงคงหรืองานศพ ซึ่งต่างจากธรรมเนียมไทย แต่เนื่องจากวัฒนธรรมที่ผสมผสานกัน การแต่งกายไปงานศพในปัจจุบันจึงนิยมแต่งขาว-ดำกัน

4. การนับอายุ ความเชื่อตามประเพณีจีนเชื่อกันว่า คนเราเกิดมาจะประกอบด้วย 1 เกิด  2 แก่  3 เจ็บ 4 ตาย และ 5 ขมขื่น  เลข 1 และ 2 จึงเป็นตัวเลขที่เป็นมงคลคือเกิด กับแก่ ส่วน 3-5 เป็นอวมงคล ดังนั้นหากผู้ตายที่มีอายุลงท้ายด้วย 3 4 5 8 9 และ 0 ถือว่าไม่ดี จะส่งผลถึงลูกหลาน จึงต้องมีการบวกอายุเพิ่มเข้าไป ให้ลงท้ายด้วย 1 2 6 และ 7 เป็นต้น เพื่อให้ลูกหลานมีความเจริญรุางเรือและอายุมั่นขวัญยืน อันนี้อธิบายคร่าวๆ นะครับ

5. การนำกระดาษเหลืองไปปิดทาบป้ายร้าน หรือชื่อบ้าน เลขที่บ้าน เป็นการไว้ทุกข์ให้กับผู้ตาย และเป็นการบอกกล่าวให้ญาติมิตรหรือผู้ที่รู้จักกันว่า ที่บ้านนี้มีคนตายหรือมีงานศพ และเป็นการไว้ทุกข์ให้ผู้ตายด้วย

ทั้งหมดนนี้เป็นการอธิบายเพียงคร่าวๆ นะครับ ซึ่งอันที่จริงแล้วรายละเอียดและความหมายของประเพณีเหล่านี้ คนโบราณแฝงไว้ด้วยคติความเชื่อ และความเป็นมงคลไว้ทั้งสิ้นครับ